Dementie is een aandoening die wordt gekenmerkt door een progressieve achteruitgang van de cognitieve functies, zoals geheugen, denkvermogen en spraak. Het is een aandoening die vooral bij oudere volwassenen voorkomt en wereldwijd een van de meest voorkomende oorzaken van invaliditeit en afhankelijkheid is. Er is veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van dementie en een van de meest gestelde vragen is of dementie erfelijk is.
Dementie kan verschillende oorzaken hebben, zoals Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie en Lewy body-dementie. Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie en wordt gekenmerkt door de ophoping van eiwitten in de hersenen, zoals amyloïde beta en tau. Hoewel de exacte oorzaak van Alzheimer nog niet volledig begrepen is, is bekend dat er zowel genetische als omgevingsfactoren zijn die een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte.
Er is veel onderzoek gedaan naar de genetische component van dementie. Wetenschappers hebben ontdekt dat er een aantal genen zijn die betrokken zijn bij het ontstaan van dementie, waaronder het APOE-gen en het TREM2-gen. Het APOE-gen, gelegen op chromosoom 19, codeert voor het eiwit apolipoproteïne E, dat betrokken is bij de afbraak van vetten in het lichaam. Er zijn drie verschillende varianten van het APOE-gen, namelijk APOE2, APOE3 en APOE4. Mensen met de APOE4-variant hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van Alzheimer, terwijl mensen met de APOE2-variant juist een lager risico hebben.
Het TREM2-gen, gelegen op chromosoom 6, codeert voor het eiwit Triggering Receptor Expressed on Myeloid cells 2. Dit eiwit is betrokken bij het immuunsysteem en het opruimen van afvalstoffen in de hersenen. Mensen met bepaalde varianten van het TREM2-gen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van Alzheimer en andere vormen van dementie.
Hoewel deze genetische factoren een rol spelen bij het ontstaan van dementie, is het belangrijk om te beseffen dat ze niet de enige factor zijn. Omgevingsfactoren, zoals levensstijl, voeding en stress, spelen ook een belangrijke rol bij het ontstaan van dementie.
Het is ook belangrijk om te benadrukken dat het hebben van een bepaalde genetische variant niet betekent dat iemand gegarandeerd dementie zal ontwikkelen. Het risico op het ontwikkelen van dementie wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder leeftijd, geslacht, genetische aanleg en omgevingsfactoren.
Bronnen:
- Alzheimer Nederland: https://www.alzheimer-nederland.nl/
- Alzheimer’s Association: https://www.alz.org/
- National Institute on Aging: https://www.nia.nih.gov/
- PubMed (database van medische wetenschappelijke artikelen): https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- MedlinePlus: https://medlineplus.gov/